رطوبت ساز | بخار ساز | هواساز

هواساز

هواساز (Air Handling Unit ) دستگاهي است كه گردش هوا را در تهويه مطبوع، سرمايش و گرمايش كنترل مي كند. هواسازها معمولا جعبه فلزي بزرگي است شامل، دمنده، كويل هاي گرم وسرد، محفظه فيلتر، صداگير و دمپر مي باشد. هواسازها عموما به مجراي كانالي سيستم هاي تهويه مطبوع، يعني جايي كه هواي برگشتي ساختمان بايد به آنجا رود قرار دارند. گاهي نيز هواساز هواي تازه و هواي برگشتي را از فضاي داخل (بدون كانال) دريافت مي كنند.
هواسازهاي كوچك داراي فيلتر هوا، كويل و دمنده مي باشند و تحت عنوان ترمينال يونيت معرفي مي شوند. اين ترمينال يونيت هاي ساده را كويل دمنده يا فن كويل مي گويند. هواسازهاي بزرگتر كه در شرايط استفاده %۱۰۰ هوا را از بيرون مي گيرند و هيچ هواي برگشتي به آنها وارد نمي شود make up air unit (MAU) U نامند. هواسازهاي طراحي شده براي بيرون ساختمان در روي پشت بام نصب مي شود و به يونيت هاي پشت بامي معروفند.
آشنايي با هواساز

هواساز دستگاهي است كه با انجام عملياتي همچون تغيير دما، افزايش يا كاهش رطوبت، تصفيه و تنظيم سرعت، مشخصات هوا را تغيير داده و آن را مطبوع مي سازد. سيال گرم يا سرد از طريق سيستم مركزي در اختيار هواساز قرار مي گيرد اما ساير مشخصات هوا با توجه به امكانات و تجهيزات جانبي توسط هواساز تغيير نموده و تنظيم مي شود. هواساز ها از نظر ساختار و شكل ظاهري در دو گروه عمده افقي و عمودي دسته بندي مي شوند همچنين هواساز ها از نظر نحوه قرار گيري بادزن يا سانتريفوژ و كويل ها در دو گروه عمده جريان دمشي و جريان مكشي جاي مي گيرند. در هواساز هاي جريان دمشي بادزن يا فن سانتريفوژ قبل از كويل ها قرار مي گيرد و در هواساز هاي جريان مكشي بادزن هواساز بعد از كويل تعبيه مي شود.

هواساز از بخشهاي اصلي فيلتر , فن , كويل هاي گرمايي و سرمايي , رطوبت زن و تجهيزات كنترلي تشكيل مي شود . كويل هاي گرمايي هواساز معمولا با آب داغ, بخار و برق عمل مي كنند . كويلهاي سرمايي هواساز با آب مبرد و يا مستقيما با يك ماده مبرد كار مي كنند . در حالت دوم كويل دستگاه هواساز اواپراتور يك سيستم تبريد مي باشد . با تنظيم هاي مختلف بخش هاي گرمايي , سرمايي , رطوبت زن و غيره در مجموعه دستگاه هواساز مي توان سيستم هاي مختلف تهويه مطبوع را براي پروژه هاي با شرايط متفاوت طراحي نمود . دستگاه هواساز معمولا با دو كانال ؛ رفت و برگشت هوا به داخل ساختمان و به وسيله يك كانال به هواي تازه با خارج ارتباط دارد هر چند امروزه استاندارد اشر هواي برگشت براي بيشتر فضا ها به خصوص دارويي و بهداشتي مناسب نمي داند.

دستگاه هواساز با تنظيم دما و رطوبت و همچنين تامين هواي تازه و فيلتر كردن آن عمل تهويه مطبوع تابستاني و زمستاني را انجام مي دهد . هواي برگشتي از اتاقها با هواي تازه در محفظه اختلاط دستگاه مخلوط شده و سپس از كويل هاي سرمايي يا گرمايي و رطوبت زن (معمولا در زمستان) عبور مي كند . سرعت عبور هوا از كويل حدد ۵۰۰ فوت بر دقيقه است . فرآيند رطوبت زني به وسيله پاشش آب از افشانك ها يا شبكه بخار و فرآيند رطوبت گيري توسط كويل سرد انجام مي شود .

كنترل دما به دو صورت مي تواند انجام شود : روش اول با استفاده از شير سه راه برقي يا موتوري كه روي لوله رفت و برگشت كويل نصب شده و به وسيله ترموستاتي كه در كانال برگشت هوا به هواساز نصب مي شود ، عمل قطع و وصل و يا كم و زياد كردن جريان آب انجام مي گيرد . در روش دوم به وسيله ترموستات نصب شده در اتاق يا راهرو يا مكان مناسب ديگر (مانند حالت فن كويل) به فن دستگاه هواساز فرمان خاموش و روشن داده مي شود . سيستم كنترل لازم است به گونه اي طراحي شود كه ابتدا مجموعه ترموستات كانالي و شير سه راهي عمل نمايد و سپس در مرحله بعد در صورت لزوم ترموستات اتاقي به بادزن دستگاه دستور دهد .
دستگاههاي هواساز كه از ورق گالوانيزه ساخته مي شوند ، با توجه به شرايط مكاني و موقعيت نصب ممكن است قائم و يا افقي ساخته شوند . دستگاه هواساز به صورت يك منطقه اي و يا چند منطقه اي طراحي و ساخته مي شوند . در نوع يك منطقه اي تمام بخش هاي ساختمان كه تحت پوشش آن است با شرايط يكنواخت دما و رطوبت هوادهي مي شود و در نوع چند منطقه اي به كمك دمپرهاي مخصوص امكان هوادهي با دما و رطوبت هاي مختلف به مناطق متفاوت وجود دارد .
هواساز چيست

دستگاه هواساز نوعى وسيله تبادل حرارت مركزى دو فصلى است كه ميتواند عمليات تهويه مطبوع همچون رطوبت زنى، رطوبت گيرى، تصفيه، گرمادهى و گرماگيرى را بر روى هوا انجام دهد. قسمت گرمايش و سرمايش اين دستگاه از طريق كويل مي باشد در حالت گرمايش سيال عامل ميتواند آب گرم و يا بخار باشد و در حالت سرمايش سيال عامل آن آب سرد و يا انواع مبردها ميباشد. انتقال اين گرما يا سرماى توليدى در اين دستگاه به طريقه اجبارى و از طريق فن دستگاه صورت ميگيرد. اين سيستم براى مراكز بزرگ و آپارتمانها، بيمارستانها، ادارات و… مناسب است و در مناطق مرطوب بهتر از فن كويل است زيرا سيستم فن كويل داراى شبكه لوله كشى بوده و رطوبت محيط و زمين سبب پوسيدگى زودرس آن ميشود در حالى كه كانال كشى در سيستم تهويه مطبوع سالهاى زيادى دوام مى يابد.
دستگاه تهويه مركزي (هواساز) از بخشهاي اصلي فيلتر، فن، كويل هاي گرمايي و سرمايي، رطوبت زن و تجهيزات كنترلي تشكيل مي شود. كويل هاي گرمايي معمولا با آب داغ، بخار و برق عمل مي كنند. كويلهاي سرمايي با آب و مبرد و يا مستقيما با يك ماده مبرد كار مي كنند. در حالت دوم كويل دستگاه هواسازاواپراتور يك سيستم تبريد مي باشد. با تنظيم هاي مختلف بخش هاي گرمايي، سرمايي، رطوبت زن و غيره در مجموعه دستگاه هواسازمي توان سيستم هاي مختلف تهويه مطبوع را براي پروژه هاي با شرايط متفاوت طراحي نمود. دستگاه هواسازمعمولا با دو كانال؛ رفت و برگشت هوا به داخل ساختمان و به وسيله يك كانال به هواي تازه خارج ارتباط دارد.
دستگاه هواسازبا تنظيم دما و رطوبت و همچنين تامين هواي تازه و فيلتر كردن آن عمل تهويه مطبوع تابستاني و زمستاني را انجام مي دهد. هواي برگشتي از اتاقها با هواي تازه در محفظه اختلاط دستگاه، مخلوط شده و سپس از كويل هاي سرمايي يا گرمايي و رطوبت زن (معمولا در زمستان) عبور مي كند. سرعت عبور هوا از كويل حدد ۵۰۰ فوت بر دقيقه است. فرآيند رطوبت زني به وسيله پاشش آب از افشانك ها يا شبكه بخار و فرآيند رطوبت گيري توسط كويل سرد انجام مي شود.
كنترل دما به دو صورت مي تواند انجام شود : روش اول با استفاده از شير سه راه برقي يا موتوري كه روي لوله رفت و برگشت كويل نصب شده و به وسيله ترموستاتي كه در كانال برگشت هوا به هواساز نصب مي شود، عمل قطع و وصل و يا كم و زياد كردن جريان آب انجام مي گيرد. در روش دوم به وسيله ترموستات نصب شده در اتاق يا راهرو يا مكان مناسب ديگر (مانند حالت فن كويل) به فن دستگاه هواساز فرمان خاموش و روشن داده مي شود. سيستم كنترل لازم است به گونه اي طراحي شود كه ابتدا مجموعه ترموستات كانالي و شير سه راهي عمل نمايد و سپس در مرحله بعد در صورت لزوم ترموستات اتاقي به بادزن دستگاه دستور دهد.
در دستگاه هاي هواسازكه از ورق گالوانيزه ساخته مي شوند، با توجه به شرايط مكاني و موقعيت نصب ممكن است قائم و يا افقي ساخته شوند. دستگاه هواساز به صورت يك منطقه اي و يا چند منطقه اي طراحي و ساخته مي شوند. در نوع يك منطقه اي تمام بخش هاي ساختمان كه تحت پوشش آن است با شرايط يكنواخت دما و رطوبت هوادهي مي شود و در نوع چند منطقه اي به كمك دمپرهاي مخصوص امكان هوادهي با دما و رطوبت هاي مختلف به مناطق متفاوت وجود دارد.

هواساز
براي انتخاب دستگاه هواساز نياز به اطلاعات زير مي باشد :

۱- بارهاي سرمايي و گرمايي كلي ساختمان (اگر براي ساختمان بيش از يك هواساز استفاده مي شود بايد سهم هر هواساز از بارهاي سرمايي و گرمايي كلي مشخص شود).
۲- حجم هوايي كه در واحد زمان از هواساز عبور مي كند.
۳- افت فشار استاتيكي طولاني ترين مسير كانال يا هد استاتيكي فن

با اطلاعات فوق و مراجعه به كاتالوگ كارخانه سازنده مدل دستگاه و سپس ساير مشخصات دستگاه مانند : نوع فيلترها، ظرفيت حرارتي كويل پيش گرم كن و اينكه با بخار آب يا آب داغ گرم مي شود ، ظرفيت رطوبت زن (اگر از نوع بخاري است پوند در ساعت بخار و نيز فشار بخار كه اغلب ۱۵ پاوند بر اينچ مربع است)، قدرت موتور بادزن و غيره تعيين مي شوند.
ساختار هواساز

معمولا دور تا دور هواساز را با فريم هاي فلزي و پانل هاي توپر با توجه به پيكر بندي اجزاي سيستم مي سازند. بخش هاي داخلي از كانال هاي فلزي تك لايه كه با پانل توپر فلزي روكش شده، ساخته مي شوند. فلزها در بدنه سيستم جهت كاركرد طولاني مدت گالوانيزه مي شوند. در واحد هاي فضاي باز براي جلوگيري از نفوذ آب از صفحات ضد آب در محل هاي اتصال استفاده مي كنند.
هواساز هاي بزرگتر از قاب هاي فولادي مربعي با دو لايه روكش و پانل هاي عايق ساخته مي شوند.چنين طراحي افت حرارتي دستگاه و سر و صدا را نيز كم مي كند. اين هواسازها گاهي تا چندين متر طول دارند و در كانال هاي دنبال هم ساخته مي شوند از اين رو براي استحكام و مقاومت آنها از فولاد هاي ريلي در زير دستگاه استفاده مي كنند.
اجزاي هواساز
فيلتر

فيلترهاي هوا هميشه در حال گرفتن غبار و گرد و خاك براي ارائه هوايي تميز در ساختمان ها كار مي كنند. فيلتر ها در ابتداي دستگاه نصب مي شوند تا هر گونه آلوگي را در پايين دست جريان به خود جذب كند. فيلترها بسته به ميزان تصفيه هوا در امتداد هم تعبيه مي شوند تا به ترتيب از ذرات درشت به ريز هوا را تصفيه كنند. فيلتر هاي پانلي از لحاظ جاگزيني و نگه داري، ارزانتر از فيلترهاي كيسه اي هستند.
عمر كاركرد يك فيلتر با نظارت بر افت فشار جريان هوا ارزيابي مي شود كه توسط يك فشار سنج يا يك سوييچ فشار متصل به سيستم كنترلي ساختمان آلارم مي دهد.(يعني فيلتر كثيف شده و هوا را از خود عبور نمي دهد.) اگر فيلتر گرفتگي داشته باشد، از آن جايي كه فن مدام در حال كار است و هوا را مي راند به فيلتر فشار وارد مي كند و باعث افتادن آن مي شود در نتيجه هواي آلوده به كانال ها راه پيدا مي كند.

كويل هاي سرد و گرم

هواسازها براي تهيه هوا و رطوبت مناسب نياز به توليد گرما و سرما دارند. اين شرايط با استفاده از مبدل هاي حرارتي داخل هواسازها تامين مي شوند. هوا را با عبور از روي اين كويل ها گرم يا سرد مي كنند، مبدل ها از آب داغ يا بخار در گرمايش و آب سرد در سرمايش استفاده مي كنند. جنس كويل ها از مس يا فين آلومينيومي براي انتقال حرارت بهتر مي باشند. در كويل سرد صفحاتي براي تخليه ميعانات وجود دارد. آب داغ كويل ها توسط بويلر و آب سرد توسط چيلر فراهم مي شود. سنسورهاي دما درجه حرارت كويل ها را نظارت مي كنند. اگر رطوبت مورد نياز باشد كويل سرد بيش از حد خنك شده تا به نقطه شبنم رسيده و تراكم اتفاق بيافتد. كويل هاي گرم بلافاصله بعد از كويل هاي سرد قرار دارد تا هوا را بازگرمايش كند. و به دماي مطلوب برساند. اين كار كاهش سطح رطوبتي هوا را تامين مي كند.

رطوبت زن

اغلب در آب و هواي سرد كه در آن حرارت مداوم باعث خشكي هوا شده و ناراحت كننده است، كنترل رطوبت امري ضروري است.
رطوبت زن ها انواع مختلفي دارد.

تبخيري: هواي خشك به مخزن آب دميده شده و آب را تبخير مي كند. ميزان تبخير با اسپري آب روي بافل هاي هوا مي تواند بيشتر شود.
بخارساز: بخار يا آب داغ بويلر مستقيما به هوا دميده شود و باعث افزايش رطوبت شود.
اسپري آب: آب توسط نازل به قطرات ريز تبديل مي شود و در هوا انتشار مي يابد.
اولتراسونيك: سطح آب، در جريان عبور از دستگاه اولتراسونيك، تشكيل غباري از آب مي دهد.
رطوبت رسانشي: الياف خاصي را با آب تازه مرطوب مي كنند و جريان هوا را از روي آن عبور مي دهند. اين امر رطوبت را به سرعت بالا مي برند.

دمنده

در هواسازها فن هايي وجود دارد كه با الكتروموتور القايي به حركت درآمده تا هوا را جا به جا كند. فن ها ممكن است با دور ثابت يا متحرك گردش كنند تا حجم هواي متغيري را وارد سيستم كند. سرعت جريان نيز توسط پره هاي ورودي يا دمپر خروجي كنترل مي شود. فن هاي چندتايي در واحد هاي بزرگ معمولا در انتهاي هواساز و ابتداي كانال هوا نصب مي شوند تا هوا را در كانال بدمند.

تجهيزات كنترلي

كنترل بخش هاي مختلف از جمله: سرعت جريان هوا، دماي هوا، درجه حرارت هواي مخلوط شده، رطوبت، كيفيت هوا امري ضروري است. كنترلر ممكن است يك ترموستات ساده خاموش/ روشن يا سيستم پيچيده كنترل هوشمند ساختماني باشد.

محفظه اختلاط

به منظور حفظ كيفيت هواي داخل ساختمان، هواسازها تا حدي اجازه ورود هوا از خارج به داخل مي دهند. در آب و هواي معتدل، مخلوط كردن مقدار مناسب هواي خنك بيرون با هواي گرم برگشتي مي تواند دماي مطلوب را فراهم كند. در محفظه اختلاط دمپرهايي براي كنترل ورود هواي تازه و هواي برگشتي تعبيه شده.

لرزه گير

فن ها در هواسازها لرزه هاي شديدي ايجاد مي كنند و سرو صداي لرزش را به داخل ساختمان منتقل مي كنند براي جلوگيري از اين امر لرزه گير ها را درست قبل و بعد از هواساز با ميان فن ها نصب مي كنند.
نحوه كار هواساز

نخست فن (هواكش) هوا را به درون هواساز مي‌مكد و آن را از راه دريچه‌ها و دمپرها به محفظه فيلترها مي‌رساند. در محفظه فيلترها، فيلترها به ترتيب عملكرد و بازده پشت سر هم قرار مي گيرند تا ذرات درشت از قبيل گرد و غبار، ميكروب‌ها، باكتري‌ها و ويروس‌ها را جداسازي كنند پس از گذر هوا از فيلتر، هوا مرطوب مي‎‌شود. اين هواي تميز و مرطوب با توجه به نياز، يا توسط كويل‌هاي سرمايش مرتبط با يك پكيج خنك‌كن و يا يك چيلر، سرد مي‌شود و يا توسط كويل‌هاي مرتبط با يك بويلر يا المنت‌هاي حرارتي گرم مي‌شود.
فرآييدهاي داخل دستگاه هواساز
الف) گرم كردن هوا:

اين فرآيند به وسيله كويل گرمايي آب داغ يا بخار انجام مي شود. با توجه به اينكه در اين فرآيند مقدار رطوبت موجود در هوا تغيير نمي كند، در روي منحني رطوبي فرآيند با يك خط افقي (W ثابت) نشان داده مي شود كه در طول آن رطوبت نسبي كاهش و حرارت محسوس افزايش پيدا مي كنند. (به همين دليل گفته مي شود بخاري يا شوفاژ هوا را خشك مي كند.)
ب) سرد كردن هوا:

توسط كويل سرمايي كه از داخل آن آب مبرد (تهيه شده در چيلر) يا آب نمك (آب مبرد به اضافه نمك هايي مانند كلرور سديم يا كلروركلسيم كه نقطه انجماد آب را تا حدود ۱۰- درجه فارنهايت پايين مي برند) و يا ماده مبرد (كه در اين صورت كويل سرمايي دستگاه هواساز، اواپراتور يك چرخه تبريد است)، عبور مي كند. در روي منحني رطوبي اين فرآيند با يك خط افقي كه به سمت چپ حركت مي كند، نشان داده مي شود. چنانچه فرآيند سرد كردن ادامه پيدا كند، در روي منحني رطوبي به محور اشباع مي رسد و چون سرمايش بيشتر موجب تقطير آب مي شود، در روي محور اشباع پايين مي آيد.
ج) رطوبت زدن:

اين فرآيند به وسيله پاشش آب يا بخار به داخل جريان هوا انجام مي شود. در فرآيند پاشش آب حرارت محسوس كاهش و رطوبت نسبي افزايش پيدا مي كند.
د) خشك كردن:

اين فرآيند عكس فرآيند رطوبت زني است و مي تواند به وسيله كويل سرمايي كه دماي سطح آن پايين تر از دماي نقطه شبنم هواي عبوري مي باشد، صورت مي گيرد يا اينكه هوا از روي املاح جاذب رطوبت مانند سيليكات ها عبور داده شود. در تهويه مطبوع معمولا رطوبت گيري هوا به وسيله كويل سرمايي انجام مي شود. در اين فرآيند رطوبت نسبي هوا كاهش پيدا مي كند.
انواع دستگاه هواساز
دستگاه هواساز با هواي يگانه
بخش هاي مختلف اين دستگاه هواساز عبارتند از:

كويل پيش گرم كن
واحد رطوبت زن
كويل سرمايي و رطوبت گير
كويل گرمايي
فن (بادزن)
كويل حرارتي كمكي (در صورت لزوم)
كويل برودتي كمكي (در صورت لزوم)
(SS,S): شرايط هواي رفت
(o) شرايط هواي خارج
(R ) شرايط هواي برگشت (شرايط هواي داخل ساختمان)
(RR) مسير باي پاس
(D) تخليه.

در سيستم هواي يگانه، هواي داخل ساختمان به وسيله كانال برگشت به دستگاه هدايت مي شود. مقداري از اين هوا تخليه و به همان ميزان هواي تازه وارد دستگاه شده و با هواي برگشت مخلوط مي شود. در زمستان براي جلوگيري از يخ زدگي دستگاه، هواي تازه پيش از مخلوط شدن با هواي برگشتي مي تواند به وسيله كويل پيش گرم كن گرم شود. در فصل زمستان واحد رطوبت زن، كويل گرمايي، فن و احتمالا كويل گرمايي كمكي كار مي كنند. در تابستان، كويل سرمايي و رطوبت گير، فن و احتمالا كويل سرمايي كمكي فعال مي باشند. ممكن است در فصل تابستان كويل گرمايي نيز فعال باشد. زيرا كويل سرمايي در شرايط بار جزئي ساختمان (شرايطي كه بار برودتي ساختمان بيشينه نباشد) در بعضي مواقع هوا را بيش از حد مورد نياز سرد نموده و بنابراين نياز به گرمايش مجدد هوا باشد.
دستگاه هواساز با هواي دوگانه

در بعضي ساختمان ها ممكن است شرايط هواي مورد نياز بخش هاي مختلف با هم متفاوت باشد. به عنوان مثال، بخشي از ساختمان به حرارت و رطوبت و قسمت ديگر به برودت و خشكي هوا نياز داشته باشد. در اين حالت تنها راه حل استفاده از سيستم تهويه مطبوع با هواي دوگانه است. همچنين، در مواردي كه نياز به كنترل دقيق شرايط هواي رفت باشد بايد از اين سيستم استفاده كرد. در شكل يك دستگاه هواساز دو منطقه اي نشان داده شده است. همچنين بخش M نشان دهنده محفظه مخلوط كننده و دمپرهاي C براي كنترل مقدار جريان هوا استفاده مي شود.
در سيستم هواي دوگانه، دستگاه هواساز از دو قسمت تشكيل مي شود. در يك قسمت رطوبت گيري و سرمايش و در قسمت ديگر رطوبت زني و گرمايش هوا انجام مي گيرد. دو كانال هواي رفت دستگاه هواساز را به ساختمان متصل مي كند. در يك كانال هواي گرم و مرطوب و در كانال ديگر هواي سرد و خشك جريان دارد. براي هر اتاق يا بخش ساختمان از اين دو كانال انشعاب گرفته مي شود و قبل از اتاق يا بخش خاص، هواي دو انشعاب به نسبت مناسب كه به وسيله دمپر و دريچه كنترل ميزان هوا تنظيم مي شود، مخلوط شده وارد اتاق مي شوند. بدين ترتيب، هواي رفت به داخل اتاق ها مي تواند براي هر شرايطي كه لازم باشد، تنظيم شود. در صورتي كه يك اتاق فقط به هواي سرد و يا فقط به هواي گرم نياز داشته باشد، انشعاب مربوط به هواي ديگر مسدود مي گردد.
چگونه يك هواساز خوب انتخاب كنيم

۱- بارهاي سرمايي و گرمايي كلي ساختمان (اگر براي ساختمان بيش از يك هواساز استفاده مي شود بايد سهم هر هواساز از بارهاي سرمايي و گرمايي كلي مشخص شود).
۲- حجم هوايي كه در واحد زمان از هواساز عبور مي كند
۳- افت فشار استاتيكي طولاني ترين مسير كانال يا هد استاتيكي فن
با اطلاعات فوق و مراجعه به كاتالوگ كارخانه سازنده مدل دستگاه و سپس ساير مشخصات دستگاه مانند : نوع فيلترها ، ظرفيت حرارتي كويل پيش گرم كن و اينكه با بخار آب يا آب داغ گرم مي شود ، ظرفيت حرارتي كويل گرم كننده و اينكه با بخار يا آب داغ گرم مي شود ، ظرفيت رطوبت زن (اگر از نوع بخاري است پوند در ساعت بخار و نيز فشار بخار كه اغلب ۱۵ پاوند بر اينچ مربع است) ، قدرت موتور بادزن و غيره تعيين مي شوند .
هواساز هوشمند

دستگاه تهويه مركزى (هواساز) از بخش هاى اصلى فيلتر، فن، كويل هاى گرمايى و سرمايى، رطوبت زن و تجهيزات كنترلى تشكيل مى شود. كويل هاى گرمايى معمولا با آب داغ، بخار و برق عمل مى كنند. كويل هاى سرمايى با آب مبرد و يا مستقيما با يك ماده مبرد كار مى كنند. در حالت دوم كويل دستگاه هواساز اواپراتور يك سيستم تبريد مى باشد. با تنظيم هاى مختلف بخش هاى گرمايى، سرمايى، رطوبت زن و غيره در مجموعه دستگاه هواسازمى توان سيستم هاى مختلف داخل ساختمان و به وسيله يك كانال به هواى تازه خارج ارتباط دارد تهويه مطبوع را براى پروژه هاى با شرايط متفاوت طراحى نمود.

هواساز

با هوشمند سازي هواساز ها هر هواساز يك منطقه از ساختمان را تحت پوشش خود دارد و يكي از وظايف آن پيش سرمايي و يا پيش گرمايش هواي تزريقي به مناطق مختلف فضاهايي است كه اين مناطق از سيستم فن كويل استفاده مي كنند و بعضي از مناطق به صورت مستقيم از هواي هواسازتغذيه مي شوند و وظيفه ديگر آن تامين هواي تازه براي فضاهاي داخلي ساختمان است كه اين در قسمت Mixer هواساز ميسر است كه در اين قسمت هماهنگي دمپرهاي ورودي هواي تازه و هواي برگشته را مي طلبد. كه در اين رابطه سيستم BMS با جمع آوري اطلاعات دمائي، رطوبتي و مقدار CO2 فضاها بهترين توازن را بين دمپرهاي ورودي و خروجي به وجود مي آورد كه باعث استفاده بهينه از هواي برگشتي فضاها نيز مي گردد.
فن تزريق هوا در هواساز ها:

درون هر هواساز فن تعبيه شده است كه عمل دهش و يا مكش هوا را به عهده دارد. در سيستم كنترل هوشمند هواساز، كنترل عملكرد فن بسيار حياتي است كه مي توان اطلاعات مورد نياز را با استفاده از سنسورهاي فشار هوا و نيز سيگنال هاي الكتريكي تابلو هاي برق به سيستم BMS گزارش داد.
Ι – سنسور Differential Pressure: جهت نشان دادن فعاليت فن به سيستم به صورت اندازه گيري اختلاف فشار ورودي و خروجي به فن مي باشد.
П – تابلو برق
status – نشان دهنده وجود برق در دوسر ورودي برق فن
Trip-نشان دهنده جهش ناگهاني ولتاژ
Start/Stop – اعمال دستور خاموش و يا روشن شدن فن هواساز
نحوه كنترل دما در هواساز ها:

هواساز داراي يك مبدل حرارتي است كه نقش انتقال حرارت از سيال مايع سرد و يا گرم به سيال گذرا (هوا) را بر عهده دارد كه مي توان بصورت مستقيم DX و يا غير مستقيم باشد كه در هر صورت مي توان با تعبيه يك شير سه راهه به همراه يك شير برقي قابل كنترل توسط BMS به ذخيره انرژي و كاركرد بهينه دست پيدا كرد. باز و بسته شدن شير عملگر (Actuator) بستگي به دماي منطقه هاي تحت پوشش هواساز دارد كه توسط برنامه ريزي سيستم BMS اينكار صورت مي گيرد.

هواساز
دمپرهاي تزريق هوا:

در حالت كنترل سيستم به شيوه HVAC, VAV جهت كنترل دبي هواي تزريقي و دماي مطلوب محيط دمپرها نقش حياتي دارند، اين دمپرها كارايي گوناگوني دارند، به عنوان مثال در زمان آتش سوزي كليه دمپرها بسته مي شوند تا اكسيژن به مناطق آتش سوزي نرسد. در زمان بسته بودن كليه دمپرها، جهت آسيب نرسيدن به موتور هواساز ، سيستم BMS موتور را خاموش مي كند. در سيستم تهويه مطبوع توسط سيستم هواساز مي توان بر روي zone هاي ورودي (هواي تازه و هواي برگشتي) و zone خروجي از هواساز، سنسور هاي رطوبت، دما و حتي CO قرار داد تا بتوان از محيط هاي مختلف اطلاعات مفيدي جهت كنترل كيفي محيط بدست آورد.

هواساز
سنسورهاي ضد يخ زدگي Freezing Detector:

در شرايط سرد محيط، وجود سنسور يخ زدگي بر روي كويل ها ضروري است به اين صورت كه در هنگام پايين تر رفتن دما از نقطه مشخص سيستم BMS، فرمان هاي لازم را جهت جلوگيري از يخ زدگي كويل صادر مي كند.